بیماری اسکیزوفرنیا ماهیت عود شونده دارد و در هر عود بیماری، علائم متعددی از جمله توهم یا هذیان (باورها و اعتقادات غلط) بروز میکنند که منجر به تغییر رفتار بیمار میشود. ممکن است فرد بیقرار شده و رفتارش توأم با پرخاشگری گردد. شناخت علائم هشداردهنده پیش از عود بیماری به خانواده کمک میکند تا از یک طرف از عود شدید بیماری پیشگیری نماید و از طرف دیگر زودتر و به بهترین شیوه خود را برای مقابله و کنار آمدن با شرایط بحرانی ناشی از عود بیماری آماده نمایند.
منظور از علائم هشدار دهنده، علایم خفیفی هستند که قبل از عود شدید بیماری بروز میکنند. علایم هشدار دهنده در بروشور دیگری توضیح داده شده است.
منظور از شرایط بحرانی حالتی است که بیمار عصبی و پرخاشگر بنظر میرسد و هر آن ممکن است به کار خشنی دست بزند.
استفاده از روشهای زیر به شما کمک میکند تا از شعلهور شدن این گونه رفتارها جلوگیری کنید:
1) تا جایی که میتوانید آرام باشید.
2) تلویزیون و رادیو را خاموش نمایید و محرکهای صوتی یا حرکتی را به حداقل برسانید.
3) شمرده شمرده و آرام صحبت کنید و به او دستور ندهید.
خودتان بنشینید و سعی کنید بیمار را تشویق به نشستن و صحبت کردن کنید. به صورت نشسته با بیمار صحبت کنید.
بالای سر یا پشت سر بیمار قرار نگیرید و فاصله خودتان را با او حفظ کنید.
تا حد امکان وسایل تیز و برنده و یا اشیائی را که به راحتی قابل پرتاب شدن هستند، از دسترس دور نگه دارید.
از او بخواهید که در مورد حالات روحی خودش مانند ترس و نگرانی صحبت کند، در این حالت سعی نکنید که او را مجاب یا متقاعد کنید که اشتباه میکند.
از در گوشی صحبت کردن یا پچ پچ کردن با دیگران در مقابل بیمار خودداری کنید.
از بیان جملاتی مثل «چرا مثل بچه ها رفتار میکنی» «اصلاً اینگونه که تو میگویی نیست». «این چه کاری است که تو میکنی» اجتناب کنید.
در مورد نحوۀ رفتار با فرد در شرایط بحرانی با سایر اعضای خانواده صحبت کنید و با هم به تفاهم برسید، تا در چنین شرایطی تمامی اعضای خانواده بدانند که چگونه باید رفتار کنند.
مسیر حرکت یا خروج بیمار از منزل را سد نکنید.
او را تشویق کنید که با شما یا فردی که رابطه خوبی با او دارد به بیمارستان برود.
اگر نتوانستید بیمار را آرام کنید و شرایط خطرناک برای بیمار یا سایر اعضای خانواده وجود داشت با پلیس 110 تماس بگیرید.
از آدرس و تلفن خدمات اورژانس یا مراکز روانپزشکی که دارای اورژانس هستند مطلع باشید.
حتیالامکان تلفن پزشک معالج بیمار یا مددکار اجتماعی بیمارستان روانپزشکی را در دست داشته باشید.
بدانید که در این مواقع از چه کسانی اعم از دوست اقوام یا همسایه میتوانید تقاضای کمک نمائید.
خونسردی خود را حفظ کنید و بدانید که شما قبلاً نیز با چنین موقعیتهایی روبرو شدهاید و قادر بودید وضعیت بحرانی را کنترل نمائید.