اختلال پانیک یکی از شایع ترین اختلالات اضطرابی است. رواندرمانی اغلب به عنوان خط اول درمان اختلال پانیک توصیه می شود. درحالیکه درمان شناختی ـ رفتاری (CBT) شناخته شده ترین درمان برای اختلال پانیک است و بیشترین تحقیق نیز درباره آن صورت گرفته، روش های روان درمانی دیگری نیز در دسترس هستند.
در درمان شناختی ـ رفتاری، درمانگر در مورد اختلال پانیک، علل اضطراب و نحوه عملکرد آن به مراجع آموزش می دهد. درمانگر همچنین به مراجع یاد می دهد که چگونه واقعیت را از افکاری که ممکن است در طول حمله پانیک تجربه شوند، مانند “من کنترل خود را از دست می دهم!” یا “من دچار حمله قلبی شده ام!” متمایز کند. در این درمان همچنین تکنیک های آرام سازی از جمله آرام سازی عضلانی پیشرونده به مراجع آموزش داده می شود، اعتبار افکار فرد بررسی می شود و باورهای فاجعهبار یا غیرمفید با افکار کاربردی تر جایگزین می شوند. علاوه بر این، درمانگر به مراجع کمک می کند با احساسات ناراحت کننده ای روبرو شود که معمولاً باعث ایجاد اضطراب می شوند و به وی کمک می کند تا با آنها کنار بیاید. به عنوان مثال، برخی علایم مشابه حمله پانیک مانند سرگیجه یا تنگی نفس در محیط امن درمان و در حضور درمانگر ایجاد می شوند. از آنجایی که مراجع از دلایل این احساسات آگاه است، احساس سرگیجه یا تنگی نفس بعید است در لحظه باعث اضطراب غیر قابل تحمل شوند. سپس افکاری مانند «من میمیرم» با افکار مفیدتر و واقعبینانهتری مانند «این فقط یک سرگیجه خفیف است»، «من می توانم مدیریتش کنم، من می توانم از عهده اش بر بیایم “جایگزین می شوند. همچنین مراجع به تدریج با موقعیتهای اضطرابآوری که همراه با حملات هستند مانند رانندگی مواجه خواهد شد، زیرا مواجه نشدن با آنها همان چیزی است که ترس را تغذیه میکند. در تکنیک های مواجه، رفتارهای اجتنابی از جمله نیاز به همراهی دیگران، همراه داشتن تلفن همراه یا دارو برای کاهش اضطراب نیز به تدریج حذف خواهند شد. به خاطر داشته باشید که این تمرینات طی چند هفته و با همکاری درمانگر انجام می شوند.
سایر اشکال روان درمانی برای اختلال پانیک نیز مفید واقع می شوند. درمان شناختی رفتاری ممکن است برای همه کارساز نباشد، اما گزینه های موثر دیگری در دسترس هستند.
روان درمانی روان پویشی متمرکز بر هراس (PFPP) به نظر می رسد برای اختلال پانیک و سایر اختلالات اضطرابی مؤثر باشد، اگرچه در مورد این درمان کمتر از درمان شناختی ـ رفتاری تحقیق انجام شده است.
سایر درمانهای اختلال پانیک شامل :
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) و
کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) است.
اگرچه تحقیقات بیشتری برای درمان هایMBSR و ACT مورد نیاز است، نتایج تاکنون امیدوارکننده بوده اند. به طور کلی، ترکیب رواندرمانی و دارودرمانی بسیار اثربخش تر از هر کدام یک از این درمان ها به تنهایی می باشد.
نافعه رسولی
کاندیدای دکتری روانشناسی بالینی
برای اطلاعات بیشتر در مورد اختلال پانیک به لینک های زیر مراجعه نمایید.