معرفی طرح پیگیری درمان (ویزیت در منزل)
در کشور ما خدمات موجود برای بیماران مبتلا به اختلالات روانپزشکی شدید و مزمن مانند اسکیزوفرنی، اسکیزوافکتیو، بیماری افسردگی شدید و اختلال خلقی دو قطبی عمدتا به صورت بستری شدن کوتاه مدت در بیمارستان های روانپزشکی و یا مراقبت در منزل توسط اعضاء خانواده انجام می¬شود. اما باید توجه داشت که:
بین دو منبع فوق یعنی خانه و بیمارستان، خدمات آموزشی و توانبخشی مناسب و فراگیر و منظم وجود ندارد.
طی سال‌های اخیر خدمات «ویزیت در منزل» به صورت محدود توسط سازمان بهزیستی به اجرا در آمده است که امیدواریم شاهد توسعه و گسترش آن باشیم.
علاوه بر موارد فوق، مددجویان عزیز به مراکز توانبخشی روزانه نیاز دارند تا بتوانند ساعتی از روز را به بازتوانی فعالیتهای روانی خود بپردازند. ایجاد مراکز اشتغال حمایت شده، از دیگر تسهیلاتی است که امیدواریم سازمان‌های مسئول در صدد ایجاد آن باشند.
تحقیقات در تمام دنیا نشان داده است که خدمات «پیگیری درمان در منزل» باعث کاهش دفعات عود بیماری، فشار روانی بیمار و خانواده و ارتقاء سلامت روانی و جسمانی آنان می‌شود.
وظایف تیم پیگیری درمان
حضور در منزل بیمار طبق برنامه تنظیمی و درخواست بیمار و مراقبت وی:
دفعات ویزیت بر حسب نیاز درمانی و توانبخشی مددجو و توافقی که با وی و خانواده برقرار می‌شود، تعیین خواهد شد.
نظارت و کنترل درمان داروییی بیمار:
اولین شرط و سنگ بنای کنترل بیماری، مصرف منظم داروست. نوع و مقدار دارو بر حسب نیاز بیمار در ویزیت های مختلف تنظیم خواهد شد.
ماهیت، شیوع، علایم، سیر بیماری
درمان، عوارض داروها، نحوه مداوا و کنترل عوارض
تمرین مهارتهای لازم در برقراری ارتباط با یکدیگر، کنترل و کاهش فشار روانی
حفظ و ارتقاء سلامت روانی و جسمانی بیمار و سایر اعضاء خانواده
کمک به استمرار درمان بیمار
نحوه ترغیب مددجو در مصرف منظم دارو
ارائه بروشورهای آموزشی در ارتباط با عناوین آموزشی
ارائه اطلاعات در مورد سرویس‌های روانپزشکی و روانشناسی و توانبخشی موجود
اعضا تیم
- روانپزشک : دکتر سید کاظم ملکوتی
- پزشک عمومی : دکتر پور محمدی
- پرستار : کاملیا وحیدی
- روانشناس : فریده شجاعی راد
- مددکار : زینب خاتم ساز
- کاردرمانگر : زهره شیداییان
- مدیر و هماهنگ کننده خدمات برای مددجو : سیده سحر موسوی
ویزیت مددجو در منزل به صورت گروهی انجام می‌شود. برحسب نیاز وی، پزشک پرستار، روانشناس، مددکار، مددجو را در منزل ویزیت خواهند کرد. اعضا تیم علاوه بر ویزیت مددجو در منزل، هر دوتا چهار هفته یکبار، طی نشست گروهی نیازهای درمانی، مددکاری و توانبخشی وی را مورد بررسی قرار داده و برنامه درمانی جدیدی را در صورت نیاز طراحی خواهند کرد.
دکتر سید کاظم ملکوتی: موسس کلینیک و روانپزشک، متخصص روانپزشکی، فلوشیپ در روانپزشکی سالمندان
روانپزشک، پزشک متخصصی است که پس از اتمام دوره پزشکی عمومی در زمینه سلامت روان تخصص گرفته است. این پزشک می‌تواند انواع بیماریهای روانی را تشخیص داده و به درمان آن بپردازد. وظایف روانپزشک در تیم درمان عبارتند از:
- بررسی وضعیت روانی بیمار
- ویزیت ماهیانه در مطب
- تجویزی دارو
- سرپرستی تیم درمان و مدیریت درمان
- مدیریت درمانی سایر اعضای تیم
مسئول فنی: کارشناس ارشد روانشناسی
مسئول فنی، مسئولیت امور فنی مرکز درمانی و مسئولیت پاسخگویی به شکایات مطروح بر علیه شخصیت حقوقی مراکز درمانی را برعهده دارد. مسئول فنی وظیفه نظارت بر امور فنی مراکز درمانی و تأمین ضروریات لازم انسانی و تجهیزاتی این مراکز و نظارت بر مسائل حقوقی، پاسخگوی شکایات قضایی و انتظامی مطرح شده بر علیه شخصیت حقیقی می باشد.
وظایف مسئول فنی در تیم درمان عبارتند از:
مسئول هماهنگی و نظارت بر عملکرد اعضای تیم
فراهم آوردن نیاز های بیماران و اعضای تیم
سرپرستی امور اداری و تامین امنیت تیم درمان
تامین و آموزش شرایط قانونی اعضای تیم
تامین داروهای مورد نیاز تیم
پزشک عمومی: سرپرست درمانی تیم ویزیت در منزل
در حرفه پزشکی پزشک عمومی، پزشکی است که بیماریهای حاد و مزمن را درمان می‌کند و خدمات پیشگیری و آموزش سلامت را به بیماران ارائه می‌کند. یک پزشک عمومی همه انواع بیماری‌ها را مدیریت می‌کند که به شکل تمایز نیافته و در مراحل اولیه از شروعشان هستند و گاهی ممکن است نیاز به مداخله فوری داشته باشند.
وظایف پزشک تیم ویزیت در منزل عبارتند از:
بررسی مصرف درست دارو و عوارض دارویی
رسیدگی به وضعیت سلامتی خانواده
راهنمایی برای معالجات سایر بیماری های
معرفی دکتر متخصص در موارد غیر از مشکلات روانپزشکی
روانشناس: کارشناس ارشد روانشناسی
روانشناس یک متخصص بخش های سلامت (Allied Health professional) است که متخصص درمان مشکلات بهداشت روانی و رفتار انسانی است. تفاوت میان روانشناس و روانپزشک این است که یک روانشناس به بیمار افسرده از طریق مشاوره و روان درمانی کمک می‌کند.
وظایف روانشناس در تیم درمان عبارتند از:
فعالیت در بخش مشاوره و آموزش بیمار
آموزش علت بیماری، علائم، و راه های درمان به بیمار و خانواده
آموزش علائم عود بیماری و روش درست تعامل با بیمار به خانواده در منزل
بررسی شرایط بیمار در خانه و تلاش برای بهبود مشکلات بیمار با همکاری خانواده
برقراری جلسات گروه درمانی
برقراری جلسات آموزشی گروهی برای خانواده ها
برگزاری جلسات با ارائه پسخوراند از طریق ضبط و پخش رفتارهای فرا گرفته شده
پرَستار (nurse) شخصی که در زمینه اصول علمی و مهارتهای حرفه‌ای مراقبت سلامت، درمان و آموزش پزشکی بیماران تحصیل کرده و در آن مهارت داشته باش.
وظایف پرستار در تیم درمان عبارتند از:
بررسی علائم عود بیماری و عوارض دارویی
آموزش بهداشت به بیمار و خانواده بیمار
برنامه ریزی فعالیت های ورزشی بیمار در طی ماه و نظارت بر انجام آن
انجام امور مربوط به تزریقات
فعالیت در بخش خدمات توانبخشی در مرکز روزانه
کاردرمانگر : کارشناس و یا کارشناس ارشد کاردرمانی
کار درمانی استفاده از فعالیتهای هدفمند برای جلوگیری از ناتوانی و حفظ سلامتی افرادی است که به نوعی دچار آسیب جسمی، ذهنی یا روانی هستند.
وظایف کاردرمانگر در تیم درمان عبارتند از:
توانبخشی بر نیاز هر بیمار استوار است.
کمک به بیمار در راستای شناسایی نیازش
آماده نمودن محیط با هدف فعال کردن مهارتهای انطباقی بیمار
توانایی نقاط قوت و تواناییهای بیمار
تقویت مثبت خصوصا امید به آینده
ترغیب بیمار به شرکت در فعالیت های اجتماعی
سهیم نمودن بیمار در تدوین برنامه های اجتماعی – توانبخشی
آموزش روانشناختی به بیمار و خانواده وی
برگزاری نمایشگاه از فعالیت های انجام شده در کاردرمانی
آموزش مهارت های صنایع دستی
مددکار : کارشناس یا کارشناس ارشد مددکاری
مددکاری اجتماعی، حرفه‌ای است متشکل از علم، هنر و مهارت و مددکار اجتماعی کسی است که سعی می‌کند به فرد یا گروه اجتماعی کمک کند تا با مشکلات خود مواجه شوند و به تواناییهای درونی خود پی ببرند.
وظایف مددکار در تیم درمان عبارتند از:
راهنمایی و معرفی مددجویان مراجعه کننده جهت دریافت امکانات پزشکی و پیراپزشکی به مراکز درمانی تابعه و دیگر موسسات درمانی کشور.
پیگیری درمان مددجویان بیمار و ایجاد ارتباط با موسسه درمانی ارائه دهنده خدمات پزشکی.
شناسایی و ایجاد ارتباط حرفه ای با منابع مالی ، اجتماعی ، رفاهی و درمانی جهت کمک به حل مشکل اقتصادی مددجویان بیمار در پرداخت هزینه های درمانی همچنین در صورت نیاز ارتباط با موسسات خیریه ، کمیته امداد یا سازمان بهزیستی.
بررسی شکایات واصله از واحد مددکاری مراکز و ارائه گزارش و پیگیری در جهت رفع مشکل شاکیان.
نظارت، بازدید و کنترل بر حسن اجرای وظایف واحدهای مددکاری مراکز درمانی تابعه و هماهنگ نمودن آنان با خط مشی ستاد ذیربط.
تشکیل جلسات توجیهی مددکاری و ارائه مشورتهای تخصصی به مددکاران واحدهای تابعه جهت ارتقاء و پیشبرد کمی و کیفی فعالیت های مددکاری.
همکاری در تشکیل دوره های آموزشی حین خدمت جهت بالا بردن کیفیت امور مددکاری
جمع آوری آمار و اطلاعات در خصوص فعالیت های واحد مددکاری مراکز تابعه و بررسی ،پایش ،ارزشیابی فعالیتها و انعکاس به مقامات ذیربط
همکاری و ارائه خدمات مددکاری اجتماعی یا اعزام مددکاران جهت کمک به آسیب دیدگان حوادث طبیعی از جمله زلزله، سیل و حوادث غیر طبیعی
ایجاد هماهنگی بین خدمات مددکاری اجتماعی و سایر فعالیتهای درمانی ستاد
برنامه ریزی در جهت آشنا نمودن و جلب افراد خیر و موسسات و نهادها در خصوص همکاریهای بهداشتی درمانی و رفاهی
انجام تحقیقات و پژوهشهای اجتماعی، درمانی در ارتباط با وظایف مددکاری و ارائه نتایج بدست آمده به مقامات ذیربط جهت برنامه ریزیهای مقتضی
انجام هماهنگی های لازم جهت اجرای دستورالعملها و مقررات ابلاغی بهداشتی – درمانی از وزارتخانه و یا دانشگاه علوم پزشکی
شرکت در دوره های آموزشی و همایش های مرتبط با رشته مددکاری اجتماعی در رسته بهداشت و درمان جهت روزآمد کردن اطلاعات و آموزه ها جهت به کارگیری
