بیماری دمانس یا زوال عقل Dementia چیست؟

دمانس عبارت است از تخریب پیشرونده کارکردهای شناختی که در زمینه ای از هشیاری کامل بروز می کند. دمانس شامل انواعی از علائم بالینی حاکی از کژکاری گسترده و مزمن است. تخریب کلی قوای هوشی یک ویژگی اساسی است که به صورت اشکال در حافظه، توجه، تفکر و فهم تظاهر می کند. سایر کارکردهای روانی نیز اغلب درگیر می شوند ازجمله خلق، شخصیت، قضاوت و رفتار اجتماعی، هرچند ملاک های تشخیصی اختصاصی در مورد دمانس های مختلف مانند بیماری آلزایمر یا دمانس عروق وجود دارند اما همه دمانس ها عناصر مشترکی دارند که منجر به تخریب چشمگیر کارکرد اجتماعی یا شغلی شده و افت قابل توجهی در سطح کارکرد فرد ایجاد می کنند.

انواع زوال عقل یا دمانس Dementia

شایع‌ترین نوع آن، زوال عقل سالخوردگی یا بیماری آلزایمر است. از دیگر عوامل ایجاد زوال عقل می‌توان به سکته مغزی، بیماری پیک و بیماری‌های ناشایع ولی معروف مانند جنون گاوی اشاره نمود.

از سایر انواع زوال عقل می‌توان از زوال عقل عروقی، زوال عقل پیشانی-گیجگاهی، زوال عقل ناشی از ضربه به مغز، زوال عقل وابسته به الکل، زوال عقل وابسته به انواع اختلال‌های حرکتی نظیر بیماری هانتینگتون، زوال عقل پارکینسون و زوال عقل ناشی از ایدز نام برد.

علائم بالینی زوال عقل

به‌طور کلی تشخیص زوال عقل بر اساس معاینهی بالینی بیمار، از جمله معاینه وضعیت روانی و اطلاعات به‌دست آمده از خانواده، دوستان و غیره صورت می‌گیرد. بعضی از خصوصیات مشترک بین انواع زوال عقل عبارت‌اند از:

تغییرات در شخصیت افراد مبتلا به زوال عقل به‌خصوص برای خانوادهٔ فرد، ناراحت کننده است. خصوصیات شخصیتی فرد ممکن است در اثر زوال عقل، تشدید شود. در ضمن فرد مبتلا به زوال عقل ممکن است درون‌گرا شود و اهمیتی به تأثیر رفتار خود بر دیگران ندهد.

افسردگی و اضطراب تقریباً در ۴۰ تا ۵۰٪ بیماران مبتلا به زوال عقل، نشانه عمده‌ای به حساب می‌آید. بیماران مبتلا به روان‌پریشی همچنین ممکن است بدون عامل برانگیزندهٔ آشکار، خنده یا گریهٔ بیمارگون از خود نشان بدهند.

توانایی بیماران مبتلا به زوال عقل در نگرش انتزاعی کاهش می‌یابد.