پانیک چیست؟
پانیک یکی از انواع اختلالات اضطرابی است که در تمام سنین دیده می شود اما شایعترین سن بین 20 تا 30 سالگی است.
پانیک به صورت حملات اضطراب بروز می کند که معمولا با نشانه های زیر شناخته می شود:
- معمولا طول مدت حمله حدود 10 تا 30 دقیقه است
- در هر یک از حملات، احساس شدید اضطراب، ترس و نگرانی بروز میکند و در مدت چند دقیقه به اوج خود میرسد
همراه با اضطراب علایم زیر دیده می شوند:
- تعریق، گر گرفتگی
- طپش قلب
- لرزش بدن، بیقراری
- احساس خفگی، سنگین شدن تنقس
- درد سینه و قلب
- احساس سرگیجه و عدم تعادل
- ترس از بروز مرگ ناگهانی
- ترس از دست دادن کنترل روانی
- تعداد این حملات از چند بار در هفته تا چند بار در سال متغییر است
- معمولا در بین حملات، هر چند که فرد دچار حمله پانیک نشده است ولی مدام نگران این است که نکند دو باره این حملات تکرار شوند و یا نکند دچار سکته قلبی و یا مغزی شود، نکند عقل و شعور خود را از دست بدهد؟!
- این نگرانی ها ممکن است تا حمله بعدی ادامه داشته باشد
آیا این حملات خطرناک و کشنده است؟
خیر. حملات پانیک منجر به مرگ نمی شود اما به خصوص در صورت شدید بودن علایم عوارضی دارد که ممکن است در زندگی عادی فرد اختلال ایجاد نماید و حتی در مواردی وی را از انجام کار روزانه باز دارد.
این عوارض میتواند موارد زیر باشد:
- ترس از محیط هایی مانند اتوبوس، مترو و سایر مکان های شلوغ. بیمار نگران است در صورت بروز این حملات نتواند از آن مکان ها و پر ازدحام فرار کند. از این رو از محیط های فوق اجتناب می کند. گاهی اوقات این ترس ها به قدری شدید می شوند که بیمار قادر به خروج از منزل به تنهایی نمی باشد و حتما یک نفر باید وی را همراهی کند. در اینگونه موارد حتی ممکن است بیمار از رفتن به سر کار خودداری کند.
- مراجعه مکرر به اورژانس در تمام وقت شبانه روز در صورت بروز حمله
- مراجعه به پزشکان متعدد و انجام ازمایشات مکرر پزشکی برای اطمینان از سلامت جسمانی
علت حملات پانیک چیست؟
علت این بیماری کاملا روشن نیست اما عوامل زیر در بروز آن موثر هستند:
- ارث، شانس این بیماری را 6 برابر افزایش می دهد.
- مصرف چای وقهوه، سیگار در افراد مستعد
- مصرف مواد مخدر مانند حشیش، شیشه و سایر مواد محرک
- بیخوابی در افراد مستعد
- بیماری جسمانی مانند پرکاری تیروئید و دیابت
درمان بیماری پانیک
با هر دو روش دارویی و غیر دارویی میتوان از بروز این حملات پیشگیری نمود.
استفاده توام از روش های دارویی وغیر دارویی برای کنترل بیماری مفید تر است لیکن در هر شرایط استفاده از دارو اطمینان بخش تر است
- برای درمان دارویی از گروههای مختلف دارویی و ترکیب آنان میتوان استفاده کرد. گروههای دارویی مانند آلپرازولام و کلونازپام به علت تاثیر سریع آنها در ابتدای درمان بسیار موثر میباشند ولی باید توجه داشت که پس از کنترل حملات هر چه زودتر و با نظم معین باید بتدریج کم شده و قطع شوند.
- گروه داروهای فلاکستین، سیتالوپرام، پاروکستین از داروهای موثر و مفیدی هستند که لازم به مدت طولانی تری ادامه یابند.
- درمان های غیر دارویی موثر شامل آرام سازی بدن و شناخت درمانی که بر اساس نیاز بیمار میتوان استفاده نمود
تا کی باید درمان ادامه یابد؟
از آنجائیکه خطر عود بیماری در صورت قطع بی موقع دارو بیش از 60% است، از این رو بهتر است حتی پس از کنترل کامل حملات پانیک نیز درمان را ادامه داد.
- طی 1 تا 3 هفته از شروع درمان حملات کم و حتی قطع می شوند
- برای کنترل کامل حملات، لازم است درمان 3 تا 6 ماه ادامه یابد
- برای پیشگیری از عود بیماری توصیه می شود درمان تا یک سال ادامه یابد. البته پس از کنترل بیماری مقدار و تعداد داروها کم خواهد شد ولی بهتر است بر اساس نظر پزشک خود، داروها تعدیل شوند