بیمار مبتلا به آلزایمر تغییراتی را در روشهایی که خود را به دیگران نشان می‌دهد و نیز راههایی که دیگران را می‌شناسد و درک می‌کند، متوجه می‌شود. می‌توان با استفاده از ارتباط بیمار و مراقبین آنها را با دیگران تقویت نمود. برقراری ارتباط یعنی:
تبادل اطلاعات، عقاید و هیجانات.
فرستادن و گرفتن پیام از دیگران
ارتباط بخش مهمی از روابط شخصی هرکس می‌باشد. از طریق ارتباط ما احساسات، افکار واحساساتمان را ابراز می‌کنیم و خود را به دیگران می‌شناسانیم.
ارتباط بیش از یک شنیدن و گفتن است. نگرش‌ها، تون صدا، حالات چهره و حرکات بدنی همگی در کیفیت ارتباط موثر می‌باشند.
ارتباطات دستخوش تغییر می‌شود
در بیماری آلزایمر به صورت های گوناگون ارتباط دچار تغییر می‌شود. فرد مبتلا به آلزایمر به سختی می‌تواند خود را توسط لغات و الفاظ بیان کند و در فهم سخنان دیگران با مشکل روبرو می‌باشد. کسانی‌که با بیمار آلزایمری ارتباط دارند ممکن است در موارد زیر بروز تغییراتی را متوجه شوند:
یافتن لغات صحیح با دشواری مواجه است.
تکرار مکرر لغات آشنا
اختراع کلمات جدید برای توصیف اشیاء آشنا
به راحتی سررشته جملات از دست می رود
سازماندهی منطقی کلمات با دشواری روبرو است.
صحبت به زبان مادری و یا خودمانی.
استفاده از کلمات زشت.
کمتر صحبت می‌کند.
بیشتر از ژست‌های غیرکلامی استفاده می‌کند.
به یاد داشته باشید که شرایط فیزیکی و داروهای مغزی مقداری ارتباطات فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در صورت مواجه با چنین تغییراتی بهتر است با یک پزشک مشورت کنید.
چگونه گوش کنیم: برقراری ارتباط با بیمار آلزایمری به حوصله و درک بیمار نیاز دارد. اول و بیش از همه باید یک شنونده خوبی باشید. هنگامیکه به بیماری در برقراری ارتباط کمک می‌کنید نکات زیر را در نظر داشته باشید:
صبور و حمایت کننده باشید: به او نشان دهید که گوش می‌کنید و تلاش می‌کنید تا گفته‌های او را بفهمید.
صبور و حمایت کننده باشید: به او نشان دهید که گوش می‌کنید و تلاش می‌کنید تا گفته‌های او را بفهمید.
علاقه خود را نشان دهید: تماس چشمی خود را با بیمار حفظ کنید و به او نشان دهید که آنچه او می‌گوید برای شما مهم است.
آرامش و اطمینان را القاء کنید: اگر بیماری در بیان خود با دشواری روبرو است، به او نشان دهید که تلاش او خالی از اشکال است. وی را ترغیب کنید تا بیان افکارش را ادامه دهد.
به او فرصت دهید: به او اجازه دهید فکر کند وآنچه که می‌خواهد توصیف کند. دقت کنید که سخنان او را قطع نکنید.
از انتقاد و یا اصلاح سخنان وی اجتناب ورزید: هرگز به او نگویید آنچه که اظهار می‌دارد غلط است. بجای آن گوش کنید و تلاش کنید مفهوم آنچه که قرار است گفته شود درک نمایید. اگر برای روشن شدن مطلب لازم باشد آنچه که فهمیده‌اید را تکرار کنید.
جر و بحث نکنید: اگر بیمار چیزی می‌گوید که شما با آن موافق نیستید، اجازه دهید همان باشد که او می‌گوید. جر و بحث غالبا چیزها را بغرنج تر می‌کند.
حدس بزنید: اگر بیمار کلمه غلطی را بکار برد و یا دریافتن لغت صحیح با دشواری مواجه گردید، به وی کمک کنید تا آن را پیدا کند. اگر منظور او را متوجه شدید، لازم نیست که حتما کلمه صحیح پیدا و بیان شود. در هر دو حالت مواظب باشید که باعث حرمان بیمار نگردید.
بر احساسات متمرکز شوید نه حقایق: گاهی احساسات و هیجاناتی که بخواهند بیان شوند مهمتر از آن چیزهایی هستند که گفته می‌شوند. به احساساتی که در پس کلمات پنهان شده‌اند توجه کنید.همزمان،تون صدا وسایر رفتارها می‌تواند به شما در درک احساست بیمار کمک کند.
حواس پرتی‌های خود را محدود کنید: محل آرامی را برای گفتگو پیدا کنید تا شما دچار اختلال تمرکز نشده و بیمار نیز بتواند بر افکار خود تمرکز داشته باشد.
او را ترغیب کنید تا بر ارتباطات غیر کلامی تکیه کند: محل آرامی را برای گفتگو پیدا کنید تا شما دچار اختلال تمرکز نشده و بیمار نیز بتواند بر افکار خود تمرکز داشته باشد.
چگونه ارتباط برقرار کنید: به موازات پیشرفت بیماری، برقرای ارتباط به یک چالش فزاینده مبدل می‌شود. برقراری ارتباط مستمر و حساس حائز اهمیت بسیار است و مهم نیست که چقدر این کار مشکل است ویا تا حد بیمار دچار سردرگمی است. اگر چه بیمار همیشه پاسخ نمیدهد، اما وی هنوز از برقراری ارتباط مستمر سود می‌برد. در برقراری با بیمار آلزایمری انتخاب لغات با دقت باید انجام شود.
خود را معرفی کنید: از روبرو به بیمار نزدیک شوید و خود را معرفی کنید.
بیمار را با نام خودش خطاب کنید: این نکته نه تنها حاوی ادب و احترام است بلکه به بیمار کمک می کند تا نسبت به خود آشنایی پیدا کرده و توجهش جلب شود.
کلمات و لغات کوتاه، ساده و آشنا بکار گیرید: بیمار را مغلوب درخواست ها و داستانهای طولانی نکنید. مختصر و مفید و مطلوب به هدف صحبت کنید. در برخی موارد کلمات ضرب المثلی کمک کننده تر هستند.
به آهستگی و روشنی صحبت کنید: به سرعت و شفافیت سخنان خود دقت کنید.
دستورالعمل‌های یک مرحله‌ای صادر کنید: دستورالعمل های خود را شفاف، ساده و هر یک را در یک مرحله بیان کنید.
در یک لحظه یک سؤال بپرسید: او را مغلوب سوالات متعدد که در یک لحظه پرسیده شود نکنید.
صبورانه منتظر پاسخ بیمار باشید: ممکن است بیمار به وقت بیشتری برای پردازش سؤال شما احتیاج داشته باشد.فرصت کافی و تشویق لازم برای ارائه پاسخ را به وی نشان دهید.
سوالات و اطلاعات را تکرار کنید: اگر بیمار پاسخ نداد، یک لحظه صبر کنید و دوباره بپرسید. جملات و کلمات قبلی را دوباره تکرار کنید.
سؤالات را به پاسخ تبدیل کنید: تلاش کنید بجای سؤال، راه حل ارائه شود. مثلا بگویید: “توالت اینجا است” بجای اینکه بگویید: “ آیا احتیاج داری به توالت بروی”.
استفاده از الفاظ صحیح: استفاده از الفاظی ماننند “بپر بالا ” بجای “ سوار شوید ” باعث سردرگمی بی جا می‌شود.
خودداری از ضمیر بجای نام: بجای اینکه بگوییم “بفرمایید این را بگیرید.” بهتر است گفته شود “ بفرمایید این کلاه شما است.”
تاکید بر کلمات کلیدی: بر کلماتی که مهمتر هستند فشار بیشتری زمان بیان آورده شود. مثلأ: “ بفرمایید این چایی مال شما است.”
از کلمات مثبت بیشتر از منفی استفاده شود: بجای اینکه بگوییم “ آنجا نروید” بهتر است گفته شود. “ اینجا بیاید. ”.
نشانه‌‌های بینایی ارائه کنید: درخواست خود را با اشاره کردن ، لمس کردن یا شروع کار در برابر بیمار اعلام کنید.
از امتحان کردن پرهیز کنید: برخی یادآوری خاطرات مفید می‌باشد اما از بیان آن به صورت: “ آیا یادت می‌آید که … ” و یا از بیان اظهاراتی مانند: “ تو باید بدونی که آن کیست “ خودداری کنید.
توضیحات ساده‌ای را ارائه کنید: از بیان منطق و دلیل طولانی خودداری کنید پاسخ روشن و مختصری را بیان کنید.
مطالب را بنویسید: وقتی که توضیحات کلامی باعث سردرگمی می‌شود آنرا به زبان ساده بنویسید.
بعدا دوباره تلاش کنید: وقتی بنظر می‌رسد که او توجه نمی‌کند، چند لحظه بعد دوباره اقدام کنید.
با او با عزت و احترام رفتار کنید: از صحبت بی احترامانه و نیز انگار که بیمار در آنجا حضور ندارد خودداری کنید.
از تُن صدای خود آگاهی لازم را داشته باشید
آهسته و شمرده شمرده صحبت کنید.
تُن آرام و موقرانه را پیشه کنید. تُن صدای پایین آرام کننده تر است.
از سخنان طلبکارانه بپرهیزید و مسائل را آسان بگیرید.
از نگرش و احساسات خود آگاه باشید. بطور غیر عمدی، از طریق تون صدا با بیماران ارتباط برقرار می‌گیرید.
توجه ویژه به حرکات بدنی خود به عنوان ارتباط غیر کلامی داشته باشید.
همواره از روبرو به بیمار نزدیک شوید و از حرکات تند پرهیز نمایید.
تماس چشمی را حفظ کنید.
از وضعیت ایستادن خود آگاه باشید تا مانع از نشان دادن پیام منفی و بی احترامانه گردید.
وضعیت چهره دوستانه و مثبتی را نشان دهید.
از روش های غیر کلامی مانند اشاره کردن، ژست کاری را گرفتن و لمس کردن استفاده کنید.
ارتباط با کسانی که دچار کاهش شنوایی هستند
برای ارتباط با افرادی که از ضعف شنوایی رنج می‌برند بهتر است نکات زیر را رعایت نماییم:
از روبرو به او نزدیک شوید.
هنگامی که با وی گفتگو می‌کنید مستقیم در مقابل او بایستید.
توجه بیمار را با صدا کردن نامش و لمس کردن او جلب کنید.
به آهستگی و روشنی صحبت کنید و از تون آهسته استفاده کنید.
از ارتباط غیر کلامی مانند اشاره کردن و بکارگیری ژست بدنی استفاده کنید.
اگر بیمار سمعک دارد، او را برای استفاده از آن ترغیب کنید. و باتری آن را مرتب چک کنید
ارتباط با کسانی که دچار ضعف بینایی هستند
برای ارتباط بهتر با بیمارانی که به ضعف بینایی دچار هستند بهتر است نکات زیر را درنظر بگیریم:
از جا پراندن بیمار اجتناب کنید.
با نزدیک شدن به بیمار خود را معرفی کنید.
پیش از ادامه صحبت بیمار را از قصد و نیت خود باخبر کنید.
از نوار‌های کاست و یا تصویر بزرگی از مطالب برای ارائه موضوع استفاده کنید.
از صداهای بلند یا حرکات ناگهانی پرهیز کنید.
اگر عینک دارد، استفاده از آن را ترغیب کنید. آن را تمیز نگه داشته و نمره آن را چک کنید.
نکاتی برای ارتباط بهتر با بیماران آلزایمری
آرام و حمایت کنند باشید.
روی احساسات متمرکز شوید نه حقایق.
به تون صدا توجه کنید.
خود را معرفی کنید و بیمار را بانامش خطاب کنید.
به آهستگی و روشنی سخن بگویید.
کلمات کوتاه، ساده و آشنا بکار ببرید.
در یک لحظه فقط یک سوال بپرسید.
برای پاسخ بیمار فرصت کافی بدهید.
از استفاده از ضمائر،, اظهارات منفی و امتحان کردن بیمار بپرهیزید.
از روشهای غیر کلامی ارتباط مانند لمس کردن و اشاره کردن استفاده کنید.
کمک و مساعدت خود را در صورت نیاز پیشنهاد کنید
به گونه‌ای صحبت نکنید انگار که بیمار در آن محل نیست.
بیمار را درک کنید،صبر و انعطاف داشته باشید.
پاسخ و واكنش به بيمار مبتلا به آلزايمر
بیماری آلزایمر باعث می‌شود که فرد مبتلا بگونه‌ای متفاوت و غیر قابل پیش بینی رفتار کند. برخی از آنها پرخاشگر و مضطرب شده وعده ای یک سوال و ادا را تکرار می‌کنند. این رفتارها باعث فشار و تنش در روابط بیمار بخصوص میان وی و مراقب او می‌گردد.
مهم است که بدانیم این رفتارها عمدی نیست. دلایل زیر می‌تواند باعث بروز آنها شود:
ناراحتی جسمانی: بعلت بیماری، مصرف دارو …
تحریک زیاد: بعلت: صداهای بلند، محیط شلوغ و پر رفت و آمد.
محیط غریبه : افراد جدید، ناتوانی از شناسایی خانه.
وظایف پیچیده : انجام کارهای دشوار منزل و سایر فعالیت‌های سخت.
تعامل‌های محروم کننده که ناتوانی از برقراری ارتباط موثر با دیگران.
علت این رفتارها هرچه که بخواهد باشد، شما دقت کنید که اینگونه رفتارها را شناسایی نموده و راه‌حل مناسب اتخاذ نمایید.
رفتار بیمار را شناسایی و مورد بررسی قرار دهید
رفتار نامطلوب کدام است ؟ آیا ممکن است باعث آسیب به خود و دیگران شود؟
دقیقا قبل از بروز این رفتار چه حادثه‌ای رخ داد؟
آیا مسئله‌ای باعث بروز این رفتار بیمار گردید؟
چه مسئله‌ای بلافاصله پس از رفتار بیمار اتفاق افتاد؟ شما چگونه واکنشی به آن داشتید؟
تلاش کنید به این سوالات پاسخ دهید. چه ، کجا ، کی ، چرا و چگونه ؟
راه حل‌های موثر را بررسی کنید
نیازهای بیمار آلزایمر چیست ؟ آیا آنها تامین شده‌اند.
آیا می‌توان برای کاهش رفتارهای مخرب بیمار، محیط را مساعدتر نمود.
چگونه شما می‌توانید واکنش خود را نسبت به آن رفتارها تغییر دهید؟ آیا شما به آرامی و با ایجاد حمایت پاسخ می‌دهد؟
سعی کنید از این به بعد واکنش بهتری داشته باشید
آیا واکنش جدید شما موثر بود؟
آیا نیاز دارید که سایر عوامل و راه‌حل‌ها مورد بررسی قرار گیرند؟ اگر بله، شما چگونه می‌توانید به صورت دیگر رفتار کنید؟
بیمار آلزایمری ممکن است یک مطلبی و یا کاری را مکررا بگوید و تکرار کند .ممکن است لغتی را بگوید و یا مرتب بپرسد. در بسیاری از این موارد بیمار در جستجوی آرامش، امنیت و محیطی آشنا است.
ممکن است بیمار مرتب راه برود و چیزهایی که به تازگی تمام کرده دوباره خراب کند. این رفتارها هرچند که بیمار نمی سازد اما باعث فشار در مراقب می‌شود. در مقابل رفتارهای تکراری می توان به روشهای زیر واکنش نشان داد:
دقت کنید ببینید پیش از این رفتار علتی وجود داشته است.
به جای توجه به رفتار بیمار به احساسات بیمار که باعث این رفتار می‌شود، توجه کنید.
رفتار تکراری بیمار را به یک فعالیت مبدل سازید. اگر بیمار مرتب دستهایش را روی میز می‌کشد، دستمالی به او بدهید و از او بخواهید که در گردگیری به شما کمک کند.
صبور باشید و به آرامی با وی رفتار کنید. به آرامی سخن بگویید و او را نوازش کنید.
پاسخ بیمار را بدهید. پاسخی را که بیمار در انتظار آن است بدهید، حتی اگر لازم باشد که پاسخ را چندین بار تکرار کنید.
بیمار را به کاری مشغول کنید. ممکن است دلگیر شود و بخواهد که کاری انجام دهد. ساختاری را تنظیم کنید و بیمار را به یک کار دلچسب برای وی مشغول منید.
از تقویت کننده‌های حافظه استفاده کنید. اگر بیمار سوالات خود را مکررا می پرسد، تاریخ روز، ساعت ، یا یادداشتها و یا عکس‌هایی را برای بیمار همراه با پاسخ یادآوری کنید.
رفتار بیمار را بپذیرید و با آن کار کنید. اگر رفتار بیمار آسیب زننده نمی‌باشد، اجازه دهید تا انجام ٍآن استمرار پیدا کرده و شما تلاش کنید که راههایی را برای کار با آنها پیدا کنید.
با پزشک مشورت کنید. رفتارهای تکراری ممکن است بعلت بیماری و یا عوارض دارویی باشند، بهتر است با یک روانپزشک مشورت کنید.
پرخاشگری بیمار آلزایمری
رفتارهای پرخاشگرانه ممکن است کلامی ( فریاد زدن ، اسم کسی را صدا کردن ) و یا فیزیکی ( زدن ، هل دادن ) باشد. این رفتار ها ممکن است ناگهانی و بدون دلیل واضحی رخ دهد و یا از محیط ناراحت کننده ای منشأ بگیرد. هر کدام که باشد، مهم آن است که علت عصبانیت و بد خلقی بیمار را بررسی و پیدا کنیم. در زیر روشهای موثری برای پاسخ به این رفتارها آمده است:
تلاش کنید که علت اصلی را پیدا کنید. ببینید بلافاصله قبل از این رفتارها چه حادثه‌ای رخ داده است که باعث بروز پرخاشگری بیمار شده است.
به احساسات توجه کنید نه وقایع. توجه به جزئیات وقایع چندان مهم نیست. به احساسات بیمار که در پس پرده کلمات قرار دارند توجه کنید.
عصبانی نشوید. با بیمار به آرامی و با تون آهسته صحبت کنید و اطمینان بخش باشید.
عوامل پرت کننده حواس را محدود کنید. محیط زندگی را بررسی کنید و طوری آن را مرتب کنید تا بروز رفتارها در آینده جلوگیری به عمل آید.
از فعالیت‌های آرامش بخش استفاده کنید. از موسیقی مورد پسند بیمار، ماساژ و یا تمرینات ورزشی سبک استفاده کنید.
به فعالیت دیگر متمرکز شوید. ممکن است کاری و یا موقعیتی باعث خشم بیمار شود. وی را به کار و موقعیتی دیگر مشغول سازید.
افکار بدبینانه بیمار مبتلا به آلزایمر
به علت کاهش حافظه و سردرگمی، بیمار آلزایمری چیزها را به گونه‌ای دیگر تفسیر می‌کند. وی ممکن است به اطرافیان بدبین شود و به آنها اتهام دزدی، بی وفایی و … بزن. ممکن است بیمار چیزهایی را که می‌بیند و یا می‌شنود به گونه‌ای دیگر تفسیر کند. در این صورت می‌توان از روشهای زیر استفاده کرد:
دفاعی برخورد نکنید. ببینید چه باعث آزار بیمار می‌شود و واقعیت درونی بیمار را درک کنید. به او اطمینان دهید و سپس به او نشان دهید که بیمار برای شما حائز اهمیت است.
جر بحث نکنید و تلاش نکنید تا بیمار را متقاعد سازید. اجازه دهید تا بیمار عقایدش را بیان کند. با فرضیات بیمار همراهی کنید و به عقیده او احترام بگذارید.
پاسخ‌های ساده بدهید. عقاید خود را با بیمار در میان بگذارید اما او را مغلوب توضیحات مفصل و طولانی خود نکنید.
حواس او را بکار دیگری متوجه کنید. مثلا از او بخواهید که در کارهای خانه به شما کمک کند.
از بعضی چیزها نسخه دومی نیز داشته باشید. اگر او در جستجوی چیز خاصی است، سعی کنید چند تا از آن را داشته باشید. مثلا اگر همواره به دنبال کیف جیب بغل خود می‌گردد، چند تا از همان جنس را تهیه کنید.
اختلال در شناسایی
ممکن است بیمار قادر به شناسایی افراد، مکانها و یا چیزهای آشنا نباشد. ممکن است روابط قبلی را فراموش کرده و اعضاء خانواده را به اسامی دیگر صدا کند و نسبت به مکانی که در حال زندگی است احساس سردرگمی کند. ممکن است کارایی اشیاء معمولی مثل خودکار و چنگال را فراموش کند. این حالات بیمار برای مراقبین و اعضاء خانواده بسیار دشوار بوده و حوصله و تحمل زیادی را طلب می کند. اقدامات زیر می‌توانند کمک کننده باشد:
آرامش خود را حفظ کنید.
هر چند که عدم شناسایی و صدا کردن شما به نام دیگر دردناک می‌باشد، تلاش کنید رنج خود را به بیمار نشان ندهید.
با توضیح مختصری پاسخ دهید.
از توضیح مفصل و طولانی اجتناب کنید. پاسخ کوتاه و روشن کافی است.
برای یادآوری از عکس و چیزهای مشابه استفاده کنید.
برای یادآوری اشخاص، مکانها و خاطرات از عکس و چیزهای مشابه استفاده کنید.
ممکن است بیمار مضطرب و بی قرار شود و بخواهد مرتب راه برود و آرام و قرار نداشته باشد.
ممکن است در مکانی کاملا دیگر شده و به جزئیات خاصی متمرکز گردد ونیز ممکن است بیش از حد به مراقبین برای کسب توجه و راههایی تکیه نماید. اقدامات زیر می‌تواند کمک کننده باشد.
به احساس حرمان وی توجه کنید.
ببینید چه چیزی او را مضطرب و بیقرار کرده است.
به او اطمینان دهید.
از جملات آرامش بخش استفاده کنید و به او بفهمانید که شما برای مراقبت از وی آنجا هستید.
بیمار را به کاری مشغول کنید.
از موسیقی، هنر و یا نوازش بیمار برای آرام کردن او استفاده کنید.
محیط را تعدیل سازید.
سر و صدا را کم کنید و یا در غیر اینصورت او را به محیطی آرام تر منتقل کنید.
راهی برای تخلیه انرژی وی پیدا کنید.
ممکن است او در پی یافتن کاری برای انجام دادن باشد. می‌توانید برای قدم زدن بیرون بروید، توپ بازی کنید و یا به اتفاق به رانندگی بروید.
نکاتی برای پاسخ به رفتارهای مشکل ساز بیمار
آرام باشید و بیمار را درک کنید.
حوصله کنید و انعطاف داشته باشید.
دلایل بروز رفتارهای مشکل ساز بیمار را مورد بررسی قرار دهید.
به هیجانات بیمار پاسخ دهید نه رفتارهای او.
از جر و بحث اجتناب کنید، سعی نکنید که بیمار را متقاعد سازید.
رفتارهای بیمار را ناشی از بیماری بدانید و سعی کنید با آنها کار کنید.
راه حل‌های مختلف را پیدا کنید.
راههای تخلیه هیجانات و رفتارهای بیمار را پیدا کنید.
از وسایلی که حافظه بیمار را تقویت می‌کند استفاده کنید.
رفتارهای بیمار را به خود استناد ندهید.
با دیگران در مورد وضعیت و شرایط خود صحبت کنید.
زمانی نیز برای استراحت خود در نظر بگیرید.
چقدر این پست مفید بود؟
برای ثبت روی هر ستاره کلیک کنید
میانگین امتیازات 5 / 5. رای شما: 2
تا الان رای نیامده! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهید.
