داروی سدیم والپروات | عوارض و موارد مصرف
- والپروات سدیم دارویی است که با اثر بر سیستم اعصاب مرکزی تاثیرات درمانی خود را اعمال می نماید.
- در داروخانه ها ترکیبات مختلفی از آن موجود است و به اسامی مختلف آورده می شود. نوعی از آن “آهسته رهش” بوده و سطح خونی آن نوسان کمتری پیدا می کند، از این رو عوارض کمتری نیز دارد و به همین دلیل بجای اینکه روزی سه بار مصرف شوند روزی یک الی دو بار تجویز می گردند. مصرف دارو با دفعات کمتر همکاری بیمار در ادامه طولانی دارو را نیز بهبود می بخشد و خطر دارو کمتر می شود. به یاد داشته باشیم که مهمترین علت عود بیماری قطع مصرف یا کاهش نابجای مقدار داروی بیمار می باشد.
- از انواع آهسته رهش، دپاکن کرونو و والپروات ساندوز می باشد.
- این دارو در درمان سردرد میگرنی، بیماری صرع، افسردگی و بیماری دوقطبی، کنترل علایم ترک الکل و موارد دیگر کاربرد درمانی دارد.
- برخی با دانستن اینکه این دارو یکی از دارو های ضد تشنج است، از مصرف آن واهمه پیدا می کنند وحتی از ادامه مصرف آن منصرف می شوند که در این صورت بهتر است ابهامات و سوالات خود را از پزشک معالج خود بپرسند.
بیماری مانیا
والپروات سدیم در کنترل فاز مانیای بیماری دو قطبی داروی بسیار موثری است. این دارو هم در فاز حاد بیماری و نیز در فاز خاموش بیماری و به منظور پیشگیری از عود فاز حاد بسیار موثر می باشد.
اثرات درمانی دارو به سطح خونی آن بستگی دارد که لازم است بین 50 تا 150 میکرو گرم در دسی لیتر تنظیم شود. معمولا پس از تجویز دارو، سطح خونی آن تعیین و مقدار داروی مصرفی بیمار بر اساس آن تنظیم می شود.
افسردگی
در درمان فاز افسردگی بیماری مانیا نیز کاربرد درمانی دارد که معمولا توام با داروهای ضد افسردگی تجویز می گردد تا ضمن درمان افسردگی از عود حمله مانیا جلوگیری نماید.
- تجویز والپروات سدیم در دوران حاملگی ممنوع است به ویژه در سه ماه اول، اما در زمان شیر دهی منعی ندارد بخصوص اگر نگران عود بیماری مانیا باشیم.
- تجویز این دارو در سه ماهه دوم و سوم حاملگی اگر از نظر کنترل بیماری مانیا ضرورت داشته باشد منعی ندارد
مهمترین عوارض والپروات سدیم که لازم است بدانیم:
- چاقی. برای کنترل آن نیاز به داشتن رژیم غذایی است
- ریزش مو. تجویز ترکیبات zinc مفید است
- لرزش. تجویز پروپرانولول و گاباپنتین موثر است
- اختلال عادت ماهانه به ویژه در دختران جوان
- تهوع و معده درد. مصرف دارو به همراه غذا در کاهش آن موثر است
- ورم، به ویژه در پاها. کاهش مقدار دارو موثر است
موارد فوق شایع ولی خطرناک نیستند.
برخی موارد نادرند هر چند که ممکن است خطرناک باشند:
- هپاتیت (ورم کبد)
- اختلالات خونی
- اختلال هوشیاری
- کسانی که تواما آسپیرین و یا وارفارین و یا سایر داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند باید بیشتر تحت نظر باشند زیرا سطح خونی داورهای فوق در صورت مصرف توام والپروات سدیم افزایش یافته و خطر خونریزی بیشتر می شود.
آزمایشات دوره ای
کسانی که تحت درمان والپروات سدیم قرار دارند لازم است آزمایشات زیر را به صورت دوره ای انجام دهند تا از عوارض ناخواسته و خطرناک به موقع آگاه شده و اقدامات لازم برای پیشگیری به عمل آید:
- آزمایش CBC (شمارش گلبول های سفید وقرمز) هر 6 تا 12 ماه
- آزمایش آنزیم های کبدی هر 6 تا 12 ماه
- افزایش مختصر آنزیم های کبد به معنی قطع دارو نمی باشد، در این گونه مواقع لازم است با پزشک خود مشورت نمایید.
- از آنجائیکه مصرف طولانی والپروات سدیم میتواند باعث کمخونی شود بهتر است تواما ویتامین اسید فولیک استفاده شود