مدل آسیب پذیری- استرس در بیماری اسکیزوفرنیا
دلیل ایجاد بیماری اسکیزوفرنیا بصورت کامل هنوز شناخته نشده است. نظریات مختلفی در این زمینه وجود دارد. بنظر می‌رسد مدل آسیب‌پذیری- استرس مدلی است که می‌تواند شناخت بیشتری به خانواده بیماران در مورد علت بیماری و راه‌های جلوگیری از عود بیماری بدهد.
در این مدل به دو عامل مهم توجه میشود:
الف) آسیب‌پذیری سیستم اعصاب بیمار بعلت:
- استعداد ارثی فرد برای ابتلا به این بیماری
- تغییرات شیمیایی در مغز بیمار
- صدمات وارده به سیستم اعصاب فرد هنگام تولد
- فشار روانی (تنش) که ناشی از رویدادهای استرس‌زای زندگی و یا شرایط پر فشار روانی محیطی زندگی بیمار میشود
تعامل این دو عامل یعنی قسمت الف و ب با یکدیگر می تواند بروز بیماری را باعث گردد. در نتیجه برای جلوگیری از عود بیماری با توجه به نقش این دو عامل در علت بیماری، خانواده می تواند نقش مهمی را ایفا کند.
کدامیک از دو عامل فوق نقش مهمتری در بروز بیماری اسکیزوفرنیا دارند؟
رابطه بین استرس (فشارروانی) و آسیب‌پذیری سیستم اعصاب بیمار مانند اله کلنگ می‌باشد. هر چه آمادگی ارثی فرد برای ابتلا به این بیماری بیشتر باشد، برای بروز آن به میزان کمتری از فشار روانی احتیاج دارد. در این صورت حتی قهر کردن یک دوست ممکن است باعث عود بیماری شود.
برای کم کردن آسیب‌پذیری سیستم اعصاب بیمار می‌توان از روش‌های زیر استفاده نمود:
- مصرف مرتب دارو
- کنترل و ارزیابی علائم هشدار دهنده بیمار (علائم هشدار دهند در بروشور دیگری توضیح داده شده است)
- کم کردن استرس (فشارروانی) بیمار
- حمایت خانواده.
- انتظارات واقع‌بینانه و در حد توانایی از بیمار.
- ایجاد تعادل بین محرک‌های زیاد و یا بسیار کم در زندگی روزمره بیمار.
خانواده بیمار با شناخت بیشتر از تعامل این دو عامل اصلی و استفاده از اطلاعات در مورد بیماری می‌توانند در کم کردن دفعات عود بیماری نقش عمده‌ای را ایفا کند و به سیستم درمانی (پزشکان و پرسنل، پرستاری، مددکاری روانشناسی) کمک نماید.
